(Tagów tu chyba normalnych nie ma, więc musiałem improwizować.)
MATERIAŁY YT GODNE UWAGI
▼ Byli muzycy
LOUDNESS WAR FAQ
▼ Byli muzycy
Co to jest Loudness War?
Loudness War to zjawisko zwiększania poziomu głośności muzyki przez wytwórnie (zdarza się, że domagają się tego sami wykonawcy), któremu towarzyszy kompresja. Poziom głośności trzonu fali dźwięku, a więc przede wszystkim średnich pasm, zostaje zwiększony, jednak wyższe pasma, które wyszłyby poza maksymalną wartość zera decybeli, gdyby ich głośność została zwiększona razem z resztą fali, ulegają skompresowaniu. Dźwięk jest przez to mocniejszy, ale jednocześnie mniej dynamiczny, mniej zróżnicowany, mniej naturalny i bardziej „płaski” w odsłuchu.
Jakie są przyczyny zjawiska Loudness War?
1. Przekonanie, że głośniejsze utwory lepiej wpisują się w gust masowego odbiorcy.
2. Przekonanie, że głośniejsze utwory szybciej wpadają w ucho i lepiej się sprzedają.
3. Standaryzacja brzmienia pod samochodowe Hi-Fi, różnej jakości odtwarzacze .mp3/.mp4, ipad’y, komputery, radio, standaryzacja głośności pod serwisy streamingowe (np. Tidal) etc.
4. Reakcja łańcuchowa – kiedy część wytwórni zaczęła zwiększać poziom głośności nagrań, pozostałe nie chciały zostać w tyle za konkurencją.
Co to jest DR?
DR (eng. Dynamic Range – Zasięg Dynamiczny) to stosunek między najniższymi a najwyższymi wartościami poziomu głośności fali dźwiękowej. DR przekłada się na dynamikę utworu oraz rozmieszczenie instrumentów na scenie muzycznej w odsłuchu.
Czy głośniejszy i skompresowany utwór może być lepszy?
Nie jeśli ingerencja w oryginalne nagranie sprowadza się tylko do zwiększenia poziomu głośności i kompresji. Taki utwór może dawać iluzję lepszej jakości przez wzmocnienie trzonu fali dźwięku (a sercem muzyki rockowej i metalowej są średnie pasma), dzięki czemu wyraźniejsze stają się naturalnie cichsze detale. Na sprzęcie gorszej jakości albo w warunkach hałasu ma to swoje zalety, jednak w każdym innym wypadku przekłada się na gorszą jakość dźwięku. Dźwięk staje się bardziej fatygujący dla słuchacza, mniej dynamiczny, mniej przestrzenny, wyższe pasma ulegają kompresji, mogą też pojawić się zniekształcenia w najgłośniejszych partiach utworu. Warto też zaznaczyć, że kompresory ZAWSZE wprowadzają do dźwięku zniekształcenia – są one przeważnie niesłyszalne, przykryte, ale i tak modyfikują oryginalną barwę dźwięku.
Czemu utwory z wyższym DR są bardziej przestrzenne?
Tak jak na zdjęciu obiekty znajdujące się bliżej są większe, a znajdujące dalej mniejsze, tak samo w przypadku mixu poszczególne instrumenty muszą mieć różny poziom głośności, aby dawać lepsze wrażenie przestrzeni.
Czy oryginalne, cichsze nagranie może brzmieć równie „mocno” jak nagranie skompresowane?
Cichsze nagranie z lepszą dynamiką będzie brzmiało inaczej po zwiększeniu głośności. Dźwięk będzie bardziej zbalansowany i ciekawszy, słyszalny stanie się oryginalny mix, który ma za zadanie rozstawienie instrumentów na scenie stereo. Jednak aby docenić takie nagranie, trzeba je odsłuchać na przynajmniej średniej klasy sprzęcie.
Czy na dobrym systemie Hi-Fi utwory skompresowane będą brzmiały lepiej?
Lepiej niż na gorszym, ale nie tak dobrze jak starsze mixy z lepszym DR. Kompresja jest nieodwracalna i nawet najlepszy sprzęt nic na to nie poradzi.
Jakiej muzyki dotyczy zjawisko Loudness War?
Dotyczy co najmniej dziewięćdziesięciu procent albumów muzycznych wydanych po około 1994 roku, niezależnie od gatunku. Można śmiało nazwać kompresję standardem dzisiejszych czasów. Najbardziej ucierpiał dźwięk w formacie cyfrowym, dźwięk analogowy w mniejszym stopniu (m.in. przez ograniczenia techniczne płyt winylowych). Nowsze wersje wydań analogowych również często bywają w pewnym stopniu dotknięte kompresją, zwłaszcza że obecnie trafia na nie najczęściej dźwięk nagrany cyfrowo – czasem nawet z tym samym masteringiem, czego nie powinno się robić.
Jaki DR powinien mieć utwór rockowy/heavy metalowy?
Dobry DR dla muzyki rockowej i metalowej mieści się w przedziale 10-15, w zależności od mixu i wizji artysty. W przypadku muzyki instrumentalnej przedział ten będzie wyższy.
Gdzie mogę kupić nieskompresowaną muzykę?
Trzeba szukać wydań (pressingów) starszych, najlepiej sprzed 1995 r., a jeśli album został po raz pierwszy wydany po tej dacie, to jest szansa, że lepszy mastering będzie miała wersja wydana na nośniku analogowym. Różnice mogą być jednak niewielkie, a nawet żadne.
Czy są gdzieś informacje na temat DR poszczególnych wydań?
Na stronie http://dr.loudness-war.info/ znajduje się amatorska baza danych DR. Należy jednak pamiętać, że pomiary dla wersji analogowych dotyczą ich cyfrowych ripów – w tym wypadku wartości bywają zafałszowane, ponieważ zgraniu do wersji cyfrowej często ulegają też trzaski płyty winylowej, które zawyżają DR.
Czy edycje remasteryzowane, limitowane, deluxe, boxed itd. oferują lepszą jakość?
Co do zasady takich edycji należy unikać w pierwszej kolejności, gdyż najczęściej są to najbardziej skompresowane edycje – podobna rzecz tyczy się wszelkich kompilacji (składanek, The Best Of, Gold itd.). Remastery dobrej jakości należą do wyjątków.
Czy wydania HD/Hi-Rez oferują lepszą jakość?
To zależy, jakie są to wersje nagrania w wysokiej rozdzielczości. Jeżeli są to edycje skompresowane (kompresorem), to pomimo jakości studyjnej nie będą brzmiały lepiej od starego wydania CD. Pliki studyjne mają wyższą wartość bit depth oraz próbkowanie, ponieważ daje to większe pole do manewru przy obróbce dźwięku w studiu bez powodowania zniekształceń. Zaopatrywanie się w takie pliki do słuchania w domu mija się z sensem, o ile nie ma się audiofilskiego sprzętu i nie jest się przybyszem z planety Krypton z nadludzkim słuchem.
Jakie wydania są najbardziej skompresowane?
Wydania 2000 – 2020, wydania 1994/5 – 1997/2000 są skompresowane w mniejszym stopniu.
Loudness War to zjawisko zwiększania poziomu głośności muzyki przez wytwórnie (zdarza się, że domagają się tego sami wykonawcy), któremu towarzyszy kompresja. Poziom głośności trzonu fali dźwięku, a więc przede wszystkim średnich pasm, zostaje zwiększony, jednak wyższe pasma, które wyszłyby poza maksymalną wartość zera decybeli, gdyby ich głośność została zwiększona razem z resztą fali, ulegają skompresowaniu. Dźwięk jest przez to mocniejszy, ale jednocześnie mniej dynamiczny, mniej zróżnicowany, mniej naturalny i bardziej „płaski” w odsłuchu.
Jakie są przyczyny zjawiska Loudness War?
1. Przekonanie, że głośniejsze utwory lepiej wpisują się w gust masowego odbiorcy.
2. Przekonanie, że głośniejsze utwory szybciej wpadają w ucho i lepiej się sprzedają.
3. Standaryzacja brzmienia pod samochodowe Hi-Fi, różnej jakości odtwarzacze .mp3/.mp4, ipad’y, komputery, radio, standaryzacja głośności pod serwisy streamingowe (np. Tidal) etc.
4. Reakcja łańcuchowa – kiedy część wytwórni zaczęła zwiększać poziom głośności nagrań, pozostałe nie chciały zostać w tyle za konkurencją.
Co to jest DR?
DR (eng. Dynamic Range – Zasięg Dynamiczny) to stosunek między najniższymi a najwyższymi wartościami poziomu głośności fali dźwiękowej. DR przekłada się na dynamikę utworu oraz rozmieszczenie instrumentów na scenie muzycznej w odsłuchu.
Czy głośniejszy i skompresowany utwór może być lepszy?
Nie jeśli ingerencja w oryginalne nagranie sprowadza się tylko do zwiększenia poziomu głośności i kompresji. Taki utwór może dawać iluzję lepszej jakości przez wzmocnienie trzonu fali dźwięku (a sercem muzyki rockowej i metalowej są średnie pasma), dzięki czemu wyraźniejsze stają się naturalnie cichsze detale. Na sprzęcie gorszej jakości albo w warunkach hałasu ma to swoje zalety, jednak w każdym innym wypadku przekłada się na gorszą jakość dźwięku. Dźwięk staje się bardziej fatygujący dla słuchacza, mniej dynamiczny, mniej przestrzenny, wyższe pasma ulegają kompresji, mogą też pojawić się zniekształcenia w najgłośniejszych partiach utworu. Warto też zaznaczyć, że kompresory ZAWSZE wprowadzają do dźwięku zniekształcenia – są one przeważnie niesłyszalne, przykryte, ale i tak modyfikują oryginalną barwę dźwięku.
Czemu utwory z wyższym DR są bardziej przestrzenne?
Tak jak na zdjęciu obiekty znajdujące się bliżej są większe, a znajdujące dalej mniejsze, tak samo w przypadku mixu poszczególne instrumenty muszą mieć różny poziom głośności, aby dawać lepsze wrażenie przestrzeni.
Czy oryginalne, cichsze nagranie może brzmieć równie „mocno” jak nagranie skompresowane?
Cichsze nagranie z lepszą dynamiką będzie brzmiało inaczej po zwiększeniu głośności. Dźwięk będzie bardziej zbalansowany i ciekawszy, słyszalny stanie się oryginalny mix, który ma za zadanie rozstawienie instrumentów na scenie stereo. Jednak aby docenić takie nagranie, trzeba je odsłuchać na przynajmniej średniej klasy sprzęcie.
Czy na dobrym systemie Hi-Fi utwory skompresowane będą brzmiały lepiej?
Lepiej niż na gorszym, ale nie tak dobrze jak starsze mixy z lepszym DR. Kompresja jest nieodwracalna i nawet najlepszy sprzęt nic na to nie poradzi.
Jakiej muzyki dotyczy zjawisko Loudness War?
Dotyczy co najmniej dziewięćdziesięciu procent albumów muzycznych wydanych po około 1994 roku, niezależnie od gatunku. Można śmiało nazwać kompresję standardem dzisiejszych czasów. Najbardziej ucierpiał dźwięk w formacie cyfrowym, dźwięk analogowy w mniejszym stopniu (m.in. przez ograniczenia techniczne płyt winylowych). Nowsze wersje wydań analogowych również często bywają w pewnym stopniu dotknięte kompresją, zwłaszcza że obecnie trafia na nie najczęściej dźwięk nagrany cyfrowo – czasem nawet z tym samym masteringiem, czego nie powinno się robić.
Jaki DR powinien mieć utwór rockowy/heavy metalowy?
Dobry DR dla muzyki rockowej i metalowej mieści się w przedziale 10-15, w zależności od mixu i wizji artysty. W przypadku muzyki instrumentalnej przedział ten będzie wyższy.
Gdzie mogę kupić nieskompresowaną muzykę?
Trzeba szukać wydań (pressingów) starszych, najlepiej sprzed 1995 r., a jeśli album został po raz pierwszy wydany po tej dacie, to jest szansa, że lepszy mastering będzie miała wersja wydana na nośniku analogowym. Różnice mogą być jednak niewielkie, a nawet żadne.
Czy są gdzieś informacje na temat DR poszczególnych wydań?
Na stronie http://dr.loudness-war.info/ znajduje się amatorska baza danych DR. Należy jednak pamiętać, że pomiary dla wersji analogowych dotyczą ich cyfrowych ripów – w tym wypadku wartości bywają zafałszowane, ponieważ zgraniu do wersji cyfrowej często ulegają też trzaski płyty winylowej, które zawyżają DR.
Czy edycje remasteryzowane, limitowane, deluxe, boxed itd. oferują lepszą jakość?
Co do zasady takich edycji należy unikać w pierwszej kolejności, gdyż najczęściej są to najbardziej skompresowane edycje – podobna rzecz tyczy się wszelkich kompilacji (składanek, The Best Of, Gold itd.). Remastery dobrej jakości należą do wyjątków.
Czy wydania HD/Hi-Rez oferują lepszą jakość?
To zależy, jakie są to wersje nagrania w wysokiej rozdzielczości. Jeżeli są to edycje skompresowane (kompresorem), to pomimo jakości studyjnej nie będą brzmiały lepiej od starego wydania CD. Pliki studyjne mają wyższą wartość bit depth oraz próbkowanie, ponieważ daje to większe pole do manewru przy obróbce dźwięku w studiu bez powodowania zniekształceń. Zaopatrywanie się w takie pliki do słuchania w domu mija się z sensem, o ile nie ma się audiofilskiego sprzętu i nie jest się przybyszem z planety Krypton z nadludzkim słuchem.
Jakie wydania są najbardziej skompresowane?
Wydania 2000 – 2020, wydania 1994/5 – 1997/2000 są skompresowane w mniejszym stopniu.
ZMIERZONE UTWORY:
Bathory – Massacre (Under the Sign of the Black Mark)
Blind Guardian – Majesty (Battalions of Fear)
Cradle Of Filth – Dusk And Her Embrace (Dusk And Her Embrace)
Dark Angel – Never To Rise Again (Leave Scars)
Emperor – Cosmic Keys to My Creations & Times (In the Nightside Eclipse)
Entombed – Carnal Leftovers (Left Hand Path)
Gary Moore – Over The Hills And Far Away (Wild Frontier)
Helloween – Ride The Sky (Walls of Jericho)
Iced Earth – Pure Evil (Night Of The Stormrider)
Iron Maiden – Hallowed Be Thy Name (The Number Of The Beast)
Judas Priest - Freewheel Burning (Defenders of the Faith)
King Diamond – The Candle (Fatal Portrait)
Morbid Angel – Chapel Of Ghouls (Altars Of Madness)
Queen – Gimme the Prize – Kurgan’s Theme (A Kind of Magic)
Sepultura – Mass Hypnosis (Beneath The Remains)
Dio – Strange Highways (Strange Highways)
Slayer – At Dawn They Sleep (Hell Awaits)
Triptykon – Tree of Suffocating Souls (Melana Chasmata)
Voivod – Korgüll the Exterminator (Rrröööaaarrr)
W.A.S.P. – Restless Gypsy (Inside The Electric Circus)
Candlemass – Black Stone Wielder (Epicus Doomicus Metallicus)
Ozzy Osbourne – Mr. Crowley (Blizzard of Ozz)
Marduk – Wolves (Those Of The Unlight)
Kiss – Black Diamond (Kiss)
Saxon – Crusader (Crusader)
Motörhead – Ace Of Spades (Ace Of Spades)
Led Zeppelin – Stairway to Heaven (Led Zeppelin IV)
Brad Fiedel – The Terminator Theme (The Terminator Original Soundtrack)
UŻYTE OPROGRAMOWANIE:
▼ Byli muzycy
Pomiary:
Foobar2000 v1.6.1
plus wtyczki:
Dynamic Range Meter 1.1.1
VST 2.4 adapter
MAAT DRMeter MKII (VST2 x32)
Podgląd fali:
Audacity 2.4.2
Foobar2000 v1.6.1
plus wtyczki:
Dynamic Range Meter 1.1.1
VST 2.4 adapter
MAAT DRMeter MKII (VST2 x32)
Podgląd fali:
Audacity 2.4.2
POMIARY:
Bathory - Under The Sign Of The Black Mark (1987) - Massacre
CD 1990 Black Mark vs CD 2003 Black Mark
DR: 10 vs 7
Blind Guardian - Battalions Of Fear (1988) - Majesty
CD 1991 Virgin Schallplatten vs CD 2013 (Box Set - A Traveler's Guide To Space And Time) EMI
DR: 12 vs 8
Cradle Of Filth - Dusk And Her Embrace (1996) - Dusk And Her Embrace
CD 1996 1st press Japan JASRAC vs CD 2002 (Lovecraft & Witch Hearts CD2 - Compilation) Music for Nations
DR: 8 vs 4
Dark Angel - Leave Scars (1989) - Never To Rise Again
CD 1989 Under One Flag vs CD 2008 (The Black Edition) Century Media
DR: 8 vs 6
Emperor - In The Nightside Eclipse (1994) - Cosmic Keys To My Creations & Times
CD 1994 1st press Candlelight vs CD 2014 (20th Anniversary Edition) Candlelight
DR: 10 vs 7
Entombed - Left Hand Path (1990) - Carnal Leftovers
CD 1990 Combat/EARCHE vs CD (????) EARCHE SONGS U.K.
DR: 12 vs 8
Gary Moore - Wild Frontier (1987) - Over The Hills And Far Away
CD 1987 10 Records LTD. vs CD 2013 (Gold) Universal
DR: 12 vs 8
Helloween - Walls of Jericho (1985/88) - Ride the Sky
CD 1988 Noise International vs CD 2006 (Expanded Edition) Sanctuary Group / SCARECROW Records
DR: 13 vs 8
Iced Earth - Night Of The Storm Rider (1991) - Pure Evil
CD 1992 Century Media vs CD 2004 FONO LTD. Licensed from Century Media
DR: 12 vs 8
Iron Maiden - The Number of the Beast (1982) - Hallowed Be Thy Name
CD 1986 Toshiba Japan vs CD 2018 (Remastered) Parlophone
DR: 12 vs 7
Judas Priest - Defenders of the Faith (1984) - Freewheel Burning
CD 1984 Columbia vs CD 2015 ( 30th Anniversary Deluxe Edition) Sony
DR: 12 vs 5
King Diamond - Fatal Portrait (1986) - The Candle
CD 1986 Roadrunner vs CD 1997 Roadrunner (Remastered)
DR: 13 vs 9
Morbid Angel - Altars of Madness (1989) - Chapel Of Ghouls
CD 1989 ERACHE vs CD 2006 ERACHE
DR: 12 vs 9
Queen - A Kind of Magic - Gimme the Prize (Kurgan's Theme)
CD 1986 EMI vs CD 2019 Universal
DR: 12 vs 8
Sepultura - Beneath The Remains (1989) - Mass Hypnosis
CD 1989 Roadrunner vs CD 2020 (Deluxe Edition) Nuclear Blast
DR: 13 vs 8
Dio - Strange Highways (1993) - Strange Highways
CD 1993 Phonogram vs CD 2016 (A Decade of Dio Box Set) Warner Bros.
DR: 10 vs 7
Slayer - Hell Awaits (1985) - At Dawn They Sleep
CD 1991 Roadrunner Japan (ZAJEBISTY pressing) vs CD 2004 (Remastered) Metal Blade
DR: 13 vs 9
Triptykon - Melana Chasmata (2014) - Tree of Suffocating Souls
Vinyl 2014 Prowling Death Records vs CD 2014 Prowling Death Records
DR: 10 vs 6
Voivod - RRRÖÖÖAAARRR (1986) - Korgüll the Exterminator
CD 1986 Combat Japan vs CD 2017 Noise Records
DR: 13 vs 7
W.A.S.P. - Inside The Electric Circus (1986) - Restless Gypsy
CD 1990 Capitol vs CD 2004 Snapper
DR: 13 vs 10
Candlemass – Epicus Doomicus Metallicus (1986) - Black Stone Wielder
CD 1986 Black Dragon France vs CD 2011 (25th Anniversary) Peaceville UK
DR: 14 vs 5
Ozzy Osbourne - Blizzard of Ozz (1980) - Mr. Crowley
CD 1981 Jet Records vs CD 2002 Sony
DR: 12 vs 6
Marduk - Those Of The Unlight (1993) - Wolves
CD 1993 Osmose Productions vs 2007 ????
DR: 13 vs 7
Kiss - Kiss (1974) - Black Diamond
CD 1986 Polystar Japan vs CD 1997 Mercury Japan
DR: 10 vs 8
Saxon - Crusader (1984) - Crusader
CD 1989 EM CDP vs CD 2018 Union Square Music
DR: 13 vs 7
Motörhead - Ace Of Spades (1980) - Ace Of Spades
CD 1987 Legacy vs CD 2008 Sanctuary
DR: 11 vs 7
Led Zeppelin - Led Zeppelin IV (1971) - Stairway to Heaven
CD 1985 Atlantic vs CD 2014 (Super Deluxe Box Set) Atlantic
DR: 13 vs 8
Brad Fiedel - The Terminator Original Soundtrack (1984) - The Terminator Theme
CD 1991 Silva Screen vs CD 2016 MGM Motion Picture
DR: 11 vs 7
Jeśli ktoś jest zainteresowany odsłuchem i porównaniem powyższych utworów na własnym sprzęcie – prywatna wiadomość do mnie.
Instrukcja jak samemu mierzyć Dynamic Range
▼ Byli muzycy
1. Zainstaluj program Foobar2000
2. Pobierz wtyczkę foo_dynamic_range_1.1.1 (NIE ROZPAKOWUJ ARCHIWUM)
3. W Foobarze: File/Preferences/Install/, Wybierz archiwum .zip, zatwierdź „Apply”
Po restarcie opcja pomiaru będzie dostępna po kliknięciu prawym klawiszem na utwór na liście lub zaznaczoną listę utworów
UWAGA, wtyczka może czasem powodować crashe, jeśli się ją stresuje! Zainstalowana, ale nieużywana nie powoduje spadku wydajności programu.
By mierzyć DR w czasie rzeczywistym w Foobarze:
1. Pobierz wtyczkę foo_vst_0903 (NIE ROZPAKOWUJ ARCHIWUM)
2. File/Preferences/Install/, Wybierz archiwum .zip/, zatwierdź „Apply”
3. Pobierz ze strony https://www.maat.digital/ plugin MAAT DR Meter MK II - dostępna wersja trial
4. W trakcie instalacji wybierz wersję VST x32
5. W Foobarze: File/Preferences/VST plug-ins/Add, a następnie wybierz C:/Program Files (x86)/Steinberg/VSTPlugins/MAAT/MAAT DRMeter MkII.dll i zatwierdź „Apply”
6. File/Preferences/DSP Manager, kliknij na plusik przy „MAAT DRMeter MKII”, zatwierdź „Apply”
7. Miernik jest dostępny w programie w głównym oknie odtwarzania pod View/DSP/MAAT DRMeter MKII
2. Pobierz wtyczkę foo_dynamic_range_1.1.1 (NIE ROZPAKOWUJ ARCHIWUM)
3. W Foobarze: File/Preferences/Install/, Wybierz archiwum .zip, zatwierdź „Apply”
Po restarcie opcja pomiaru będzie dostępna po kliknięciu prawym klawiszem na utwór na liście lub zaznaczoną listę utworów
UWAGA, wtyczka może czasem powodować crashe, jeśli się ją stresuje! Zainstalowana, ale nieużywana nie powoduje spadku wydajności programu.
By mierzyć DR w czasie rzeczywistym w Foobarze:
1. Pobierz wtyczkę foo_vst_0903 (NIE ROZPAKOWUJ ARCHIWUM)
2. File/Preferences/Install/, Wybierz archiwum .zip/, zatwierdź „Apply”
3. Pobierz ze strony https://www.maat.digital/ plugin MAAT DR Meter MK II - dostępna wersja trial
4. W trakcie instalacji wybierz wersję VST x32
5. W Foobarze: File/Preferences/VST plug-ins/Add, a następnie wybierz C:/Program Files (x86)/Steinberg/VSTPlugins/MAAT/MAAT DRMeter MkII.dll i zatwierdź „Apply”
6. File/Preferences/DSP Manager, kliknij na plusik przy „MAAT DRMeter MKII”, zatwierdź „Apply”
7. Miernik jest dostępny w programie w głównym oknie odtwarzania pod View/DSP/MAAT DRMeter MKII
Przy pomiarze winyla jest dopisek:
